سیاسي او ټولنیزې لیکنې
د باز ټونګه او د مُلا پټو
یو: موږ چې واړه وو، د افغانستان نقشه به مو رسموله او د دغې خوږې نقشې د رسمولو پرمهال به د رسم ښوونکي راته ویل: افغانستان لکه یو باز داسې دی او (د بدخشان واخان تړانګه) به یې ښوده، چې دا لکه د باز ټونګه. دوه: ...
افغانان هېڅکله «بدوي» نه وو
افغانان د ټول تاریخ په اوږدو کې بدوي انسانان نه وو. دوی «الحضارة» = مدني یا «القرویین» = کلیوال خلک وو او دي. اول به وګورو، چې «بدوي» څه ته وايي؟ د عربي ژبې تر ټولو دود سیند المنجد لیکي: ...
ویښ ملتونه او د ملي سرچینو ساتنه - عبدالغفور لېوال
د رېنېسانس پر فرهنګي بستر د علمي او تکنولوژیک انقلاب په پایله کې صنعتي انقلاب د بشریت د تاریخ تګلوری بدل کړ. له صنعتي انقلاب سره سم د سرچینو (کانونو او خامو موادو) اړتیا د سیاسي واکمنۍ د تر ټولو مهم بنسټ په توګه وپېژندل شوه. اروپایان د ص...
رفتاري اقتصاد او د افغانۍ ارزښت
په دې ورځو کې ټول خلک د افغانۍ د ارزښت لوړېدو هیجاني کړي. شاید ډیر لږ خلک په دې اړه مالومات ولری چې د دوي احساسات، چلندونه او اقتصادي عیني واقعیتونه یوه دوه اړخیزه اړیکه لري. هغه علمي څانګه چې دا اړیکې څیړي د رفتاري اقتصاد (Behavioral Economics) په ن...
د افغانۍ ارزښت لوړېدل؛ تر شا يې پراته رازونه؟
له وړمې ورځې راهیسې د ډالرو پر وړاندې د افغانۍ د ارزښت بحث گرم شویدی، ما درې ډلې خلک ولوستل، دوه ډلې يې بدبختانه یوه اقتصادي موضوع په شعوري او لاشعوري ډول سیاسي کوي، چې هېڅ د خیر خبره نهده او درېیمه ډله يې بېطرفه تخنیکي قضاوت کوي، ه...
عاطفي کار
عاطفي کار یوه داسې اصطلاح ده چې نن سبا په راشه درشه، کارځایونو او ټولنیزو اړیکو کې خورا زیاته کارېږي. عاطفي کارڅه ته وايي؟ فرضا په هوټل کې یو مشتري د ډوډۍ له کیفیت څخه ناخوښ او غوسه دی، خدمتګار ورته راځي، موسکی کېږي، نرم چلند کوي، هغه مش...
عمري عدالت
عمر رضي الله عنه چې به کوم سړي په دنده وګوماره، نو د انصارو او نورو اصحابو يوه ډله به یې راوستله، څلور شرطونه به یې پرې کېښودل: په تاتاري اس دې نه سپریږي، نرۍ جامې دې نه اغوندي او ځانګړی خوراک دې نه کوي، د خلکو د اړتیاو په وړاندې دې دروازه نه تړي او...
دوه کلن سیاسي سکوت؛ د ملت سرنوشت او طالب سره څه روان دي؟
کله چې قطر کې د امریکې او ت/الب ترمنځ د افغانستان پر راتلونکي حکومت، څرنګوالي او وضعیت خبرې نهايي شوې، نو د جمهوریت حکومت چې له پخوا سقوط ته اماده شوی و، په منظم ډول ولایت په ولایت خلعواک او په خورا لویه کچه عزل قدرت شو، نور نو داسې څوک ن...
د پیغام لپاره نثر ښه که شعر؟
قرآن کریم د نثر ټولې ځانګړنې لري، خو نثر نه دی او د شعر ټولې ځانګړنې لري، خو شعر نه دی. لاریب، دغه کتاب یوه بېله دنیا ده. موږ به خپله موضوع د قرآني ژبې په تناظر کې وڅېړو. قرآن کریم په دومره بلیغه او هنري ژبه لیکل شوی، چې د هغه مهال فص...
د سمندر د غاړې سړی
« سړي د سمندر اوبه وڅښلې او سمندر چې د ځمکې په مخ د اوبو تر ټولو لويه کتله ورته واېسېده او چې ويې ليدل، د ځمکې هرې برخې ته له همدې ځايه اوبه رسېږي، نو ويې ويل، چې د نړۍ ټولې اوبه تروشې دي او خوږې اوبه نشته. » په دې ليکنه کې...